Fantastyka, jak każdy gatunek, ma pewien dość elastyczny kanon książek i cykli, które po prostu wypada i warto znać. PostanowiłaM zebrać w jednej serii artykułów to, co uznaję za crème de la crème fantastyki.

Na pierwszy ogień idą najlepsze cykle fantasy .. Nie jest to ranking, ale  wybór najciekawszych, wartych lektury tytułów. Może pomogę tym z Was, którzy szukają czegoś dobrego. Miłej lektury!

1. Roger Zelazny Kroniki Amberu

Według bohaterów Kronik istnieją tylko dwa autentyczne światy: Amber i Dworce Chaosu. Reszta niezliczonych rzeczywistości to marne cienie, blade odbicia tych prawdziwych. Podróżującymi po nich bohaterami są książę Corwin i czarodziej Merlin – ojciec i syn. Nie wiodą jednak sielskiego żywota we dworze – ciągle wisi nad nimi niebezpieczeństwo i muszą walczyć o pozycję w rodzie i własne życie.

Powieści Rogera Zelaznego to już, śmiem twierdzić,  kultowe pozycje z gatunku fantastyki – każdy powinien się z nimi zapoznać, bo to kawałek historii literatury. Proza amerykańskiego pisarza miała spory wpływ na większość piszących teraz twórców. I to nie bez powodu. Amber wciąga jak ruchome piaski – wartka akcja, żywo nakreślone, kolorowe postacie i rozbudowany, fantastyczny świat sprawiają, że od lektury nie można się oderwać. Bo i po co?

Na Kroniki Amberu składają się dwa cykle: Kroniki Corwina i Kroniki Merlina

Kroniki Corwina:

• Dziewięciu książąt Amberu
• Karabiny Avalonu
• Znak jednorożca
• Ręka Oberona
• Dworce Chaosu

Kroniki Merlina:

• Atuty zguby
• Krew Amberu
• Znak Chaosu
• Rycerz cieni
• Książę Chaosu

 

2. Ursula K. Le Guin Ziemiomorze

Klasyka fantasy i to na najwyższym poziomie. Ursula K. Le Guin tworzyła ten magiczny świat przez ponad 30 lat. Ziemiomorze to nie tylko czary i rzucanie zaklęć w przedziwnej, morskiej krainie, to także filozoficzna opowieść o dojrzewaniu, zdobywaniu doświadczenia i wyzbywaniu się arogancji – fundamentalnie jest to historia o ludzkiej naturze, jej słabościach, ale i sile (a przecież z wielką siłą wiąże się wielka odpowiedzialność!). Głównym bohaterem jest Ged, zwany Krogulcem. Czytelnik śledzi jego dorastanie, gdy z młodego i przepełnionego pychą chłopca staje się najpotężniejszym magiem Ziemiomorza. I to właśnie jego podróż, nie jej cel, jest dla fabuły najważniejsza.

Świat serii jest rozbudowany, niezwykle bogaty i okraszony detalami, które pozwalają na zagubienie się w lekturze. Le Guin nie prowadzi czytelnika za rękę, każe mu myśleć i samemu wyciągać wnioski.

Cykl składa się z pięciu powieści (i kilku opowiadań):

• Czarnoksiężnik z Archipelagu
• Grobowce Atuanu
• Najdalszy brzeg
• Tehanu
• Inny wiatr

 

3. J.K. Rowling Harry Potter

W 1997 r. na brytyjskim rynku wydawniczym, po wielu nieudanych próbach ze strony autorki, pojawiła się pewna książka dla dzieci. Joanne K. Rowling miała problem ze znalezieniem wydawcy. Bo czy w ogóle ktokolwiek będzie chciał czytać bajkę o bohaterze, którego rodzice zostali zabici przez złą siłę i który zamieszkał u wujostwa, które dobitnie dawało mu do zrozumienia, że go nie chce? – argumentowali.

Och, Harry Potter przetrwał, podrósł i poszedł do szkoły magii i czarodziejstwa Hogwart, a wraz z nim wyruszyły miliony czytelników na całym świecie. Dorastaliśmy wraz z młodym czarodziejem – my także i wciąż pamiętamy, gdy przy premierach kolejnych książek kolejki dorosłych i dzieci ustawiały się w nocy pod księgarniami, by zaraz po północy móc od razu zasiąść do lektury.

Co miał w sobie ten kilkunastoletni chłopiec, że wywoływał aż takie emocje? Osierocony, gnębiony, opuszczony – w dniu swoich 11 urodzin dowiaduje się, kim byli jego rodzice i jak zginęli. Od tego momentu rozpoczyna się jego drugie, właściwe, życie. Historia Harry’ego to nieustanna walka dobra ze złem; to opowieść dowodząca, że rodzina to nie tylko więzy krwi, ale przede wszystkim wszyscy, którymi się otaczamy.

Przez siedem części serii towarzyszymy młodemu czarodziejowi i jego przyjaciołom w wielu nadzwyczajnych przygodach. Spotykamy się z trzygłowym psem, poznajemy Bazyliszka i Norberta, latamy na testralach i zdobywamy kolejne puchary w rozgrywkach quidditcha. Uczymy się, czym jest dobro i ile tak naprawdę zależy od naszych przyjaciół. Przede wszystkim jednak udajemy się do magicznego świata, w którym zostajemy już na zawsze, od pierwszej strony, nawet pomimo upływu lat.

Seria o Potterze kierowana była do dzieci, szybko jednak znalazła fanów również wśród dorosłych, a ci, którzy wychowali się wraz z Harrym, Ronem i Hermioną, wielokrotnie wracają do książek w dorosłym życiu.

 

 

4. Terry Pratchett Świat Dysku

Pierwsze książki o Świecie Dysku były satyrą literatury fantastycznej. Pierwszy tom, Kolor Magii, trafił do księgarń w Wielkiej Brytanii w 1983 roku. Od tamtego czasu Terry Pratchett systematycznie sięgał po klasyczne motywy smoków, barbarzyńców, trolli i magów, by wytarzać je w smole i pierzu wydarzeń szalonego świata pędzącego przez kosmos na grzbiecie gargantuicznego żółwia. Humor, z jakim pisał Pratchett, jest połączeniem młodzieńczej wesołkowatości z dżentelmeńskim wyczuciem smaku. Mamy tu magów i czarownice, policjantów i oszustów, krasnoludy i elfy, bestie z piekielnych wymiarów i udomowione smoki. W tym świecie wampiry zakładają kluby abstynenckie, prasa pisze o międzygatunkowiej straży miejskiej (do której należą między innymi gnomy, wilkołaki i Nobby Nobbs), żeby wykąpać się w rzece należy zabrać ciężki młot (inaczej trudno przebić się przez powierzchnię wody), a twoim bibliotekarzem jest (uparcie) orangutan. Nad wszystkim pieczę trzyma czujne i troskliwe, ale bynajmniej nie nazbyt litościwe oko Patrycjusza Ankh-Morpork, najbogatszego (w zapachy) miasta Dysku.

W sumie wydano 41 książek fabularnych z cyklu Świat Dysku (40 przetłumaczono już na język polski, ostatnia – Pasterska korona – ukaże się w maju tego roku). Dodatkowo ukazały się 4 części Nauki Świata Dysku, a także 15 innych pozycji – przewodników, almanachów, książek dla dzieci oraz masa opowiadań. Chociaż nie ma wyraźnej kolejności czytania poszczególnych powieści, należy zauważyć, że przez 30 lat Dysk mocno się zmieniał i bez mapy można się nieźle pogubić. Z pomocą przychodzą niezawodnie fani, którzy katalogują powieści w podcykle uwzględniając głównych bohaterów danej książki. Przykładem takiego fanowskiego przewodnika jest ten zrobiony przez redakcję pratchett.pl.

 

5. Witold Jabłoński Gwiazda Wenus, Gwiazda Lucyfer

Cykl, składający się z czterech tomów, przedstawia żywot Witelona – średniowiecznego mnicha-naukowca (autora prac m. in. z dziedziny optyki). Historyczny Witelo został przez Witolda Jabłońskiego znacznie podkoloryzowany, autor wzbogacił jego biografię o liczne magiczne elementy i nadprzyrodzone zdarzenia, a samego bohatera uczynił magiem i alchemikiem, ochoczo paktującym z istotami demonicznymi. Tetralogia Gwiazda Wenus, Gwiazda Lucyfer bywa nazywana pierwszym polskim fantasy gejowsko-satanistycznym – co poniekąd jest prawdą: takich wątków nie brakuje (i są one kluczowe dla fabuły), jednak to nie wszystko, co saga Jabłońskiego ma do zaoferowania. To naprawdę dobrze napisana opowieść przygodowa, pełna spisków, walk o władzę, tajnych organizacji i świetnie nakreślonych postaci. Mimo „mhrocznych” okładek oraz ponurych czasów, w jakich rozgrywa się akcja, narracja skrzy się od humoru – zwykle bardzo złośliwego. Ustami swojego bohatera autor rozprawia się z wielkimi ówczesnego świata (przede wszystkim z tymi, którzy reprezentują opcję chrześcijańską). A same wieki średnie są przedstawione bardzo sugestywnie – choć nie zawsze zgodnie ze źródłami.

Na tetralogię składają się:

• • Uczeń czarnoksiężnika
  • Metamorfozy
  • Ogród miłości
  • Trupi korowód

To już wszystkie serie, które wam chciałam przedstawić. W komentarzach piszcie wasze ulubione serie fantasy. Do następnego wpisu.

Martyna